بررسی رویکرد جامعه شناختی طرح خاورمیانه بزرگ در چاچوب نظریه سازه انگاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد یار دانشگاه زابل گروه حقوق و روابط بین الملل

چکیده

بررسی کارکرد جامعه شناسی و تحولات تاریخی نشان میدهد جامعه شناسی و تاریخ دو روی یک سکه هستند. در مطالعات خاورمیانه ای ، اهمیت جامعه شناسی تاریخی مشتمل بر ویژگی خاص زمان ، مکان و کارگزار تاریخی مورد توجه قرار دارد ، هر گاه گروه ها ، نهاد ها ، سازمانها ، تشکیلات و موسسات جامعه را به توالی تاریخی و سنواتی مورد واکاوی قرار دهیم تا چگونگی و چرایی پیدایش و گسترش و تحول آنها و قانونمندی  حاکم و روابط و مناسبات فراوان و پیچیده آنان را متوجه شویم ، به جامعه شناسی تاریخ آنها پرداخته ایم. پژوهشگر در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال میباشد که درک عوامل جامعه شناختی خاورمیانه به چه میزان درموفقیت یا عدم موفقیت طرح خاورمیانه بزرگ تاثیر گذار بوده است؟. یافته های تحقیق نشان می دهد این طرح کماکان در دستور کار جدی آمریکا و غرب قرار دارد .خاورمیانه بزرگ از جمله مناطق است که در آن هویت های گوناگون و متضادی در کنا ر یکدیگر هستند و مسئله هویت در ان با دیگر نقاط جهان متفاوت است. 11 سپتامبر نقطه عطفی در تاریخ معاصر روابط بین الملل به شمار می رودزیرا تصمیمات وبازیگران جدیدی را وارد سیستم بین المللی و بازیافت مفاهیم و قواعد جدید مبتنی بر قدرت راوارد این بازی کرده ومباحث مهم و اساسی همچون دموکراسی سازی ؛ هویت؛ طرح خاورمیانه بزرگ و تروریسم را بعنوان دستور العمل جدید بین المللی باز تعریف نموده است.در چنین فضایی نه تنها مشکلات گذشته منطقه حل نشده ، بلکه با چالشهای فزاینده داخلی و خارجی مواجه گردیده است. نگاهی به مهمترین عناصر سیاست خارجی آمریکا از جمله توسعه طلبی ؛ دموکراسی سازی؛ گسترش تجارت؛ افزایش سیطره بر جهان ؛ حفظ توازن قوا؛ پیگیری امنیت دسته جمعی؛ افزایش موافقتنامه های صلح برای منازعات و... نشان می دهد که خاورمیانه بخش اعظم این عناصر را پوشش داده است. در این پژوهش از روش توصیفی و تحلیلی استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها


1- آقایی ، سید داود( 1388 ) ،" سازه انگاری و سیاست جمهموری اسلامی ایران در قبال اسرائیل " فصلنامه سیاست ، دوره 39 ، شماره 1 ، بهار
2-امامی ، محمد علی ( 1379 ) ، " سنت ، نوگرایی و مشروعیت در کشورهای خلیج فارس فصلنامه سیاست خارجی ، سال چهاردهم ، شماره 3 ، 1379
3-- احمدی ، حمید( 1386 ) " ناسیونالیسم ، مشکله هویت و دولت ملی در تئوری اجتماعی " فصلنامه سیاست ؛ دوره 37 ، شماره 4
4-پیرو ، آلن ( 1366) ؛ فرهنگ علوم اجتماعی ، ترجمه دکتر باقر ساروخانی ، تهران ، انتشارات کیهان .
 5-جمیز بیل (1372)،"امنیت منطقه یی و ثبات داخلی در خلیج فارس" مجموعه ی مقالات چهارمین همایش خلیج فارس(تهران،مرکز مطالعات خلیج فارس ، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی )تیرماه
6-دهشیار حسین ( 1388 ) " جهانی شدن : تک هنجاری طلبی ایالات متحده آمریکا " فصلنامه سیاست خارجی ،تهران سال چهاردهم ، شماره 2 ٌ
7-رنان ، ارنست ( 1375 ) خرد در سیاست ، ترجمه عزت الله فولادوند ، تهران ، انتشارات طرح نو
8- ریموند هیته بوش، 1386  ، « سیاست هویت در روابط بین الملل » ترجمه علی گل محمدی ، درکتاب دروابط بین المللی خاورتهران ، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی
9-سلیمی ، حسین(1386):"نگرشی سازه انگارانه به هویت ملی درایران"،فصلنامه مطالعات ملی،سال هشتم ، شماره 3
10-کلمن جیمز ( 1377 ) ،بنیاد های نظریه اجتماعی ، ترجمه : منوچهر صبوری ، تهران : نشر نی ، ص: 367
11-کاستلز ، مالومئل (1380 ) عصر اطلاعات :اقتصاد ، جامعه و فرهنگ ، قدرت هویت " ،جلد دوم ، ترجمه حسن چاوشیان، تهران:نشرطرح نو،
12-لوکاچ گئورک ( 1377 ) تاریخ و آگاهی طبقاتی ، ترجمه محمد جعفر پوینده ، تهران ، انتشارات نسل قلم
13-محمدی منوچهر(1383)،"بازتاب انقلاب اسلامی در جهان اسلام"،مجله دانشکده حقوق علوم سیاسی،شماره63،بهار
 
14-Amy Hawthorne (2003),”The Middle East partnership. Initiativa:Queastion Abound ,”Arab Reform Bulltin.Vol. 1 no .3(September) P:3
15-Adomo , T. W .and Horkheimer , M.( 1979 ) Dialectic of Enlightenment . Translated by  J . Cumming . London : Verso . First published in 1944.
16-Adomo , T. W .and Horkheimer , M.( 1979 ) Dialectic of Enlightenment . Translated by  J . Cumming . London : Verso . First published in 1944.                                                                                       
17-Barnet M . N (1988)., Dialogus in Arab Politics: Nagotiations in Regional Order,New York , Colombia university Press, P:532.Telhami , S . and Barnett, M(2002).,Identity and foregin Policy in the Middle East Ithaca ,NY and Londom Cornell University Press, p:93
18- Eva Etizioni – Halevy ( 1987 ) , Social Change , 2 nd ( Ed) ,London , Routledge and Keyan paul , p,33 www.iiss. Com/ middle
19-Esposito, John and James Piscatori(1993),”Democratization and Islam “, Middle East Journal . Vol . 45 , No . 3, Summer , p:345
20- samuel Huntington (1968),Political Order in Changing Societies ,New Haven :Yale University Press.
 
21- Colin MacCabe ( 1979) , on Discourse , and Society , August 1979 , p : 279.
22-. Roshandle , Jalil(2000),”Iran’s Foreign Policy and security”,security Dialog, Vol 31. P:05
23-Craig ,Edward , ( 1965) ,Routledge Encyclopedia of philosophy, Routledge pub,p:652.
 
24-Foucault, M.(1981)the Order the Order of Discourse, in Young ,R(ed) Uniting the Text .London:
25- Foucault, M.(1981)the Order the Order of Discourse, in Young ,R(ed) Uniting the Text .London: Routledge p: 52
26-Rabinow , p . ( ed) ( 1984 ) . the Foucault Reader . Harmonds worth : Peng uin , p . 531. 20 – Foucault , M. ( 1977 ) Dicipline and punish . Translated by A . M. Sheridan – Smith . Harmonds – worth. Penguin , p 20. .
27--.Maryer Katrine , Helen Rizzo and Yousef Ali(2007),”Changed Political Attitudes in the Middle East : The Case of  Kuwait “,International Sociology Association, p:298 http://iss.sagepub.com/cig/content
28-.Gerges A .Fawaz(2003),”Islam and Muslims in the Mid of American”,The Annals of the American Academy of political and Social Scince , p:76  http//ann.sagepub.com
29-.Gendzier ,Irene (2002). Islam and politics .Logos :Ajournal of Modern Society(1.2)Volume One ,Spring p:18 www.Logas .com