جایگاه منابع آب و حوضه های آبریز در تقسیمات کشوری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جغرافیای سیاسی

2 دکتری زمین شناسی

چکیده

پراکندگی منابع آب در جغرافیای کم آب ایران عامل مهمی در ایجاد و شکل محدوده های سیاسی سطوح مختلف و به تبع آن برنامه ریزی جهت دستیابی به توسعه سرزمین است از اینرو می بایست مورد توجه اندیشمندان بویژه جغرافیدانان قرار گیرد. هدف این تحقیق واکاوی اهمیت فاکتور منابع آبی در اولویت دهی و توجه در تقسیم بندی سیاسی فضا است. تحقیق حاضر از نوع نظری و از دیدگاه ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی، با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده است. وضعیت موجود حوضه های آبریز در سطح استانی چیست.؟ واحدهای سیاسی سطح استانی به عنوان قلمرو مکانی پژوهش مورد ارزیابی و مطالعه قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که منابع آب و حوضه های آبریز در کنار عوامل ساختاری محیط طبیعی-اکولوژیک، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و نیز سکونت گاه ها از جایگاه مهمی در تقسیم بندی سیاسی فضا برخوردار بوده و می بایست بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


  • ابراهیم زاده، عیسی (1386). مدل تحلیلی در ساماندهی فضاهای ناحیه ای، مورد ناحیه سنگان خاش. فصلنامه پژوهش های جغرافیایی، 39 (7)، 35-53.
  • احمدی پور، زهرا (1380). همایش امنیت عمومی و وحدت ملی. تهران، انتشارات دفتر مطالعات و تحقیقات وزارت کشور.
  • احمدی پور، زهرا و قنبری، قاسم و کرمی، قاسم (1390). سازماندهی سیاسی فضا. تهران، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
  • اطاعت، جواد و موسوی، زهرا (1378). تمرکززدایی و توسعه پایدار در ایران. تهران: نشر انتخاب.
  • اطاعت، جواد و نیکزاد، روح الله (1391). نظام تقسیمات کشوری و توسعه منطقه ای، مورد مطالعه: استان های سواحل جنوبی ایران. رشت، پنجمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران.
  • امیراحمدیان، بهرام (1383). تقسیمات کشوری، تهران، چاپ اول، انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی.
  • اولیایی، مریم (1392). بررسی امکان کاربرد زیست منطقه گرایی در تعیین زیست منطقه های ایران، نمونه: منطقه غربی خراسان رضوی. پایان نامه کارشناسی ارشد. گروه برنامه ریزی منطقه ای، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علوم اجتماعی تهران.
  • پیران، پرویز (1385). هویت ملی جامعه ایران، بخش نخست، گفتگو با ماهنامه چشم انداز، شماره 40، آبان و آذر.
  • تایلور، پی.پی و جانستون، آر.جی (1386). ترجمه پیشگاهی فرد، زهرا و اکبری، رسول. جغرافیای انتخابات. تهران: نشر قومس.
  • حاصلی، محمد و عبدی میرزا، رحمت (1391). تقسیمات اداری-سیاسی چالش اصلی در تحقیق مدیریت جامع حوضه آبخیز (مطالعه موردی، حوضه آبخیز کرخه). هشتمین همایش ملی آبخیزداری ایران. خرم آباد، دانشگاه لرستان.
  • دفتر استانداردها و معیارهای فنی (1391). نشریه 310.
  • زیاری، کرامت اله (1378). اصول و روش های برنامه ریزی منطقه ای. یزد: انتشاران دانشگاه یزد.
  • شکوئی، حسین (1373). دیدگاه های نو در جغرافیای شهری، جلد اول. تهران: انتشارات سمت.
  • صداقت، محمود (1388). منابع و مسائل آب ایران. تهران: انتشارات پیام نور.
  • صرافی، مظفر (1377). مبانی برنامه ریزی توسعه منطقه ای. تهران: دفتر آمایش و برنامه ریزی منطقه ای سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.
  • فال سلیمان، محمود و حاصلی، محمد و آرزومندان، راضیه (1390). آبخیزها واحدی مناسب جهت برنامه ریزی و مدیریت روستایی. اولین همایش ملی جغرافیا و برنامه ریزی توسعه روستایی. مشهد، پردیس دانشگاه فردوسی.
  • کاویانی راد، مراد (1389). ناحیه گرایی در ایران از منظر جغرافیای سیاسی. تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • کاویانی راد، مراد (1392). جغرافیای انتخابات. تهران: انتشارات دانشگاه خوارزمی.
  • کریمی پور، یدالله (1381). مقدمه ای بر تقسیمات کشوری در ایران. جلد اول. انجمن جغرافیایی ایران.
  • کریمی پور، یدالله و محمدی، حمیدرضا (1389). ژئوپلیتیک ناحیه گرایی و تقسیمات کشوری ایران. تهران، دانش پویان جوان.
  • کلاول، پل (1376). تاریخ جغرافیا. ترجمه سیروس سهامی. تهران: انتشارات محقق.
  • لمبتون، آ.ک.س (1362). مالک و زارع در ایران. ترجمه منوچهر امیری. تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
  • مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری (1399). ارزیابی سیاسی-اجتماعی حوضه آبریز به عنوان مقیاس مدیریت در بخش آب.
  • مستوفی الممالکی، رضا و قاسمی، شهین (1384). جغرافیای ناحیه ای ایران. تهران، نشر علم نوین
  • مقیمی، ابراهیم (1381). مطالعه تطبیقی تقسیمات اداری ایران با حوضه های هیدروژئومورفولوژی و تغییرات در قرن 21. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. 17 (65 و 66)، 116-126.
  • ودیعی، کاظم (1349). مقدمه ای بر روش تحقیق در جغرافیا و راهنمای مطالعات جغرافیایی و عمران های منطقه ای. تهران، نشر انتخاب.
  • Haenky, David 1996. Bioregionalism, Ic. org/pnp/edir.H tml.
  • Molle,F. 2009. River-basin planning and management: The social life of a concept. Geoforum , 40(3), pp. 484-494.
  • asreizeh.com
  • csr.ir
  • donya-e-eqtesad.com
  • eghtesadonline.com
  • ettelaat.com
  • farsnews.ir
  • irna.ir
  • isna.com
  • marinepress.ir
  • mehrnews.com
  • moe.gov.ir
  • qarneno.ir
  • wrm.ir